اختلال دوقطبی در جوانان و کودکان ممکن است در ابتدا با اختلالات دیگر اشتباه گرفته شود و افراد جوان ممکن است سالها از ناراحتی رنج ببرند. “اختلال شیدایی-افسردگی” که با تغییرات شدید خلق و خو مشخص میشود، به طور رسمی توسط انجمن روانپزشکی آمریکا در سال ۱۹۵۲ به رسمیت شناخته شد. اما سالها طول کشید تا یک درمان مؤثر، یافت شود. یکی از داروهای مؤثر اختلال دوقطبی، داروی لیتیوم هست که بر روی مغز عمل میکند و به تثبیت دورههای اختلال کمک میکند. در ادامه راجع به تشخیص و درمان اختلال دو قطبی صحبت میکنیم.
تشخیص اختلال دوقطبی در جوانان
علائم اختلال دوقطبی معمولاً در خانوادهها هم دیده میشود و اعضای مختلف آن علائم را به میزان کمتر یا بیشتر تجربه میکنند. اگر یکی از والدین این اختلال را داشته باشد، خطر کودک میتواند تا ۱۰ درصد افزایش یابد. به عنوان مثال اگر پدری اختلال دوقطبی داشت ممکن است فرزند او علائمی از جمله مانند گفتار بسیار سریع و فعالیتهای دیوانهوار را از خود نشان میدهد.
اختلال دوقطبی اغلب در سالهای پایانی نوجوانی یا بزرگسالی تشخیص داده میشود و حدود ۴ درصد از افراد را در مقطعی از زندگی تحت تأثیر قرار میدهد. اما در دهههای اخیر، تشخیص این اختلال در کودکان و نوجوانان افزایش یافته است، اگرچه برخی کارشناسان معتقدند که این بیماری با داروهای قوی روانپزشکی درمان میشود.
علائم در کودکان ممکن است در ابتدا با شرایط دیگر مانند ADHD (اختلال نقص توجه یا بیش فعالی) یا اختلال نافرمانی مقابلهای اشتباه گرفته شود و افراد جوان ممکن است سالها در خانه و مدرسه از ناراحتی جدی رنج ببرند. همانطور که دیوید میکلوویتز، استاد روانپزشکی در دانشکده پزشکی UCLA میگوید، هنوز “به طور متوسط ۱۰ سال بین شروع علائم و درمان مناسب فاصله وجود دارد.”
درباره اتیسم و راههای درمان آن بیشتر بخوانیم…
دورههای اختلال دوقطبی
همانطور که گفته شد، اختلال دوقطبی یا اختلال شیدایی-افسردگی، دو دوره شیدایی و افسردگی را به همراه خودش دارد. به این صورت که فرد تغییرات شدید خلق و خو دارد در ادامه درباره این دو دوره بیشتر صحبت میکنیم؛
حملات شیدایی
چالش دیگر برای تشخیص و درمان مناسب ناشی از انرژی بیحد و حصر و خارق العادهای است که میتواند با حملات شیدایی همراه باشد. این تا زمانی که شیدایی به افسردگی شدید یا روان پریشی تبدیل شود، ادامه دارد. همچنین ممکن است یک فرد جوان مبتلا به اختلال دوقطبی احتمالاً تحت مراقبتهای پزشکی لازم قرار گیرد.
رونالد براونشتاین، رهبر ارکستر Me۲ به یاد میآورد که در اوایل دهه ۲۰ زندگی خود سوار بر موجی شیدایی از دستاوردهای هنری بود که یک افسردگی فلجکننده باعث سقوط حرفهای و شخصی شد. با این حال، برای چندین دهه با او به درستی برخورد نشد. چرخههای مکرر موفقیتهای بزرگ را به عنوان یک رهبر ارکستر تجربه کرد که با شکستهای بزرگ همراه بود.
به عنوان یک مثال دیگر از بیماری که اکنون ۶۵ سال دارد و در ۱۴ سال گذشته برای اختلال دوقطبی درمان میشود، پرسیده شد که در مورد علائم اولیه بیماری روانی خود چه چیزی به یاد میآورد. او گفت: «همه چیز در اوایل نوجوانی من شروع شد. از نظر عاطفی احساس تعادل نمیکردم.”چیزها عجیبتر از آن چیزی بود که در نوجوانی باید باشد. پدرم یک بار مرا نزد یک روانپزشک برد که تشخیص داد «اعصاب بدی دارم».
همانطور که او یکی از علائم اولیه شیدایی را توصیف میکند، “من میخواستم پرواز را یاد بگیرم، و فکر میکردم اگر از تپه به اندازه کافی سریع بدوم و دستانم را در یک زاویه خاص کج کنم، پرواز میکردم. در دبیرستان به دانشآموزان گفتم که پرواز بلدم و برای تظاهرات به بالای ساختمان رفتم. خوشبختانه آنها با من صحبت کردند.” او میگفت نمیدانستم مشکل چیست یا قابل درمان است یا نه.
دوره افسردگی
افراد جوان مبتلا به اختلال دوقطبی معمولاً دورههای مکرر افسردگی اساسی را تجربه میکنند، اما «قسمتهای افسردگی برای تشخیص لازم نیست». برای برخی، شیدایی علامت اولیه است.
هنگامی که افسردگی علامتی است که بیماران را مورد توجه حرفهای قرار میدهد، تشخیص صحیح میتواند به ویژه دشوار باشد. همانطور که افراد افسرده ممکن است نتوانند قسمتهای قبلی شیدایی را که در زمانی که افسرده نبودند را به خاطر بیاورند.
یکی از اولین نشانههای اختلال دوقطبی اختلال خلقی است. در واقع کودک یک لحظه عصبانی یا افسرده است، سپس لحظاتی بعد هیجانزده و شاد و پر از ایده است.
علائم اختلال در نوجوانان
دکتر بوریس بیرماهر، پروفسور روانپزشکی در دانشکده پزشکی دانشگاه پیتسبورگ، بر اساس مطالعات تاریخچه بیماران، گزارش داد: «در بیش از ۶۰ درصد از بزرگسالان مبتلا به اختلال دوقطبی، شروع علائم خلقی قبل از ۲۰ سالگی رخ داده است. اختلال دوقطبی کودکان اغلب به رسمیت شناخته نمیشود و بسیاری از جوانان مبتلا به این اختلال درمان نمیشوند یا بهجای اختلال دوقطبی برای بیماریهای همراه درمان میشوند.
با این حال، دکتر بیرماهر، که متخصص بیماری دوقطبی زودرس است، استدلال میکند: «اختلال دوقطبی کودکان به شدت بر رشد طبیعی و عملکرد روانی-اجتماعی تأثیر میگذارد و خطر مشکلات رفتاری، تحصیلی، اجتماعی و حقوقی و همچنین روانپریشی، سوءمصرف مواد و همچنین خودکشی کردن را افزایش میدهد. هرچه شروع درمان مناسب بیشتر طول بکشد، پیامدهای بزرگسالان بدتر میشود.
علائمی که چندین مورد از آنها باید برای افراد دیگر قابل توجه باشد، میتواند شامل؛
- تفکر بزرگ
- کاهش نیاز به خواب
- گفتار سریع یا تحت فشار
- یا فرار از افکار
- افکار مسابقهای
- حواسپرتی
- فعالیت هدفمحور بیش از حد
- تکانشی یا بیاحتیاطی
تشخیص زودهنگام و درمان به موقع
با تشخیص زودهنگام برخی از جوانان مبتلا ممکن است به خوبی به روند درمان پاسخ دهند. درمان میتواند خانوادگی و رفتاری باشد و یا علاوه بر آن نیاز به دارو داشته باشند. که به احتمال زیاد زمانی رخ میدهد که سابقه خانوادگی اختلال دوقطبی وجود دارد.
اغلب در درمان کودکان، مقاومت با دارو وجود دارد. اما در مواجهه با تعدادی از کودکان بدرفتار، میخواهند به آنها داروهای ضد روان پریشی بدهند. این عمل به نوبه خود سبب میشود تا کودکان بهتر رفتار کنند. اما اگر بیش از حد تحت درمان قرار گیرند، ممکن است مثل زامبیها شوند. به طور متوسط حدود یک دهه و سه پزشک مختلف طول میکشد تا کودکان را تشخیص و درمان درست دهند.
بسته به شدت اختلال کودک، اگر علائم در اوایل نوجوانی مشاهده شود، ممکن است بتوان با روان درمانی شروع کرد. زیرا که تجویز داروها ممکن است عوارض جانبی داشته باشد.
اما اگر زندگی کودک در خطر باشد، اگر او نتواند در خانه یا مدرسه فعالیت کند، دارو ممکن است راه حل باشد و نداشتن دارو خطراتی به همراه دارد و در مواقعی که دارو ضروری است، دوز آن باید به اندازهای باشد که علائم را کنترل کند و بیش از حد آرام بخش نباشد.